Дағдарыс кезіндегі мейіргерлер қауымдастығындағы көшбасшылық

Авторы:
Аканов Амангали,
м.ғ.к., Мейіргер ісі кафедрасының доценті,
Астана медицина университеті

// Фото ©Турар Казангапов

Аға мейіргердің негізгі көшбасшылық қасиеттерін жалпы топқа келесідей қалыптастыруға болады:

  • Қызметкерлерге қамқорлық
  • Қызметкерлер қауымдастығына қатысу
  • Мейіргерлер қауымдастығының негізгі мақсатына назар аудару
  • Барлығына жанашырлық және пациенттерге жанашырлық
  • Мүмкіндіктер мен жауапкершілік.

Қызметкерлерге қамқорлық: Жақсы көшбасшы өз қызметкерлеріне, ең алдымен тұлға ретінде, содан кейін маман ретінде қамқорлық жасайды. Бұл айырмашылық әдеттегі жұмыс күнінде байқалмауы мүмкін, бірақ төтенше жағдай кезінде маңызды болады. Қызметкерлердің қауіпсіздігі осы кезеңде қабылданған барлық шешімдер үшін командалық деңгейде де, басқарушылық деңгейде де маңызды болды. Сонымен қатар, Сovid-19 пациенттерінің өсу статистикасы көрсеткендей, ұлттық деңгейде басқарушылық шешімдер жедел қабылданды, бірақ аймақтық деңгейде және команда деңгейінде бұл байқалмады. Осы жағдайда бірлескен жауапкершілік мәселесі туындайды, ол төтенше жағдайлар кезінде көмек көрсететін қызметкерлер үшін де, сол жағдайларда қызметтерді тұтынушылар үшін де жақсы жұмыс болып табылады. Бұл аспект covid-19 сыни жағдай ретінде түсінілетін таралу жылдамдығымен негізделуі мүмкін. Белгісіз инфекцияны түсіну инфекцияның таралу жылдамдығынан гөрі кеш деп айтуға бола ма? Неге бұлай болды? Халықтың, медициналық ұйымдар қызметкерлерінің өзін-өзі тануы мен өзін-өзі бағалауын өзгерту қажет пе? Егер біз 20 ғасырдың басында "Испан әйелінің" (тұмаудың) таралу тарихын білсек, біз қазір жоғалтудан аулақ бола аламыз ба? Болашақта не күтеміз? Мысалы, бастапқыда COVID-19 ауыр зардаптары бар жұқпалы ауру ретінде анықталды, бірақ оның рейтингі 2020 жылдың 19 наурызында төмендеді. Испан әйелімен ұқсастық қайталанатынын түсінуіміз керек пе? Бас және аға мейіргерлер өз әріптестеріне қатысты бұған қалай жауап беруі керек?

Қауымдастықтың қатысуы: дискрециялық салалардағы ұйымдар (билік субъектісінің іс-әрекеттің кез-келген заңды нұсқасын таңдай отырып, өз қалауы бойынша әрекет ету мүмкіндігі) өз қауымдастықтарының маңызды бөлігі болып табылады. Пандемия кезінде олар үшін жоғалтатын нәрсе бар, сонымен бірге дәлелдеуге болатын нәрсе бар. Әлеуметтік алыстау, оқшаулау режимі менеджерлер мен олардың қызметкерлері арасындағы қарым-қатынастың тиімділігіне әсер етті. Бас мейіргерлер және мейіргерлер белгілі бір қиындықтарға тап болды. Жұмыстан бас тарту, мейіргерлердің жұмыс кестесін бұзу, объективті себептерге байланысты жұмыста мейіргерлердің болмауы (оның ішінде мейіргердің немесе оның туыстарының ауруы). Мұндай жағдайда процесті қалай басқаруға болады? Балама нұсқалар бар ма? Мұның бәрі шешімді қажет етеді.

Негізгі мақсатқа назар аудару: Адамдарды іскерлік белсенділік қызықтырады, өйткені олар өздері мен жақындары үшін жақсы өмір сүргісі келеді. Мейіргер үшін бұл оның жұмысына назар аударуды және оның халық денсаулығына қосатын үлесін білдіреді. Дәл осы жерде көшбасшылық күшті және шешуші болуы керек, бұл қиын уақытта өз командаларын қалпына келтіруге бағыттайды. Қазір Қытайдан қалыпты өмір баяу қалпына келе бастайды деген әңгімелермен бөлісіп жатыр - бұл қалпына келтіру процесі салыстырмалы түрде қысқа болатынына және біз оны жеңе алатынымызға сенімділік береді. Бұл жерде келесі сұрақ туындайды: БАҚ (масс-медиа) қызметі халықтың көңіл-күйін үгіттеуге қатысты қаншалықты әдепті? Мейіргрелер қауымдастығының жетекшілері бұған қалай қарау керек. Мейіргерлердің жұмыс көңіл-күйін сақтау және халықтың "дүрбелеңіне" жағдай жасамау үшін не істеу керек?

Жанашырлық білдіру: нағыз көшбасшылар шын жүректен жанашырлық танытады. Олар қиын кезеңдерден кейін адамдар мықтырақ болатынын түсінеді және оларды алға жүруге шақырады. Бас және аға мейіргер қызметкерлер өздерінің эмоцияларын түсініп, сенім білдіріп, басқалар түсінетін етіп тыңдау және әрекет етуі керек. Қазіргі уақытта қолдау өте маңызды және мейіргер қауымдастық жетекшілері әріптестерінің лауазымына қарамастан не сезінетінін үнемі ескеріп, жанашырлық танытуы керек. Өз беделіңізді қалай сақтауға болады? Мәртебесіне қарамастан әріптесіне шынымен жанашырлық білдіру үшін не істеу керек?

Мүмкіндіктер мен жауапкершілік: дағдарыс жағдайлары бізге қауіп төндіреді, бірақ екінші жағынан мүмкіндіктер береді. Мейіргер ісінің жетекшілері вирусты қоздырған барлық қауіптерді ескеруі керек, бірақ көшбасшылар бұл олардың кәсіпқойлығының өсуіне мүмкіндік екенін ұмытпауы керек. Қиын төтенше жағдайларда маңызды тактикалық шешімдер қабылдау және оны шешу арқылы көшбасшы өзі үшін ғана емес, сонымен бірге шешімді жүзеге асыруға қатысқан бүкіл команда үшін беделге ие болады. Әр адам өз ұстанымын және оған жүктелген жұмыс көлемін білетін үйлесімді, басшылық жұмыс; консенсус негізінде ақылға қонымды және негізделген бастамаларды қолдау; пациенттер мен олардың командасының мүдделерін – көшбасшы қызметінің негізгі мотиваторы ретінде қолдау, бас және аға мейіргердің көшбасшысы ретінде жоғары баға мен тануға жағдай жасайды. Жеке және кәсіби деңгейде жүзеге асыруға болатын сансыз мүмкіндіктер бар, мысалы, медициналық ұйымдарда кейбір жұмыс функцияларын цифрлық трансформациялауды ілгерілету (назар аударуыңызды сұраймын: дәл "трансформация", "қайталану" емес): кездесулер мен амбулаториялық консультациялар үшін цифрлық платформаларды пайдаландық және т. б. аймақтағы коммуникацияның қазіргі дамуы жағдайында бұл қаншалықты жан-жақты? Қызметкерлер бұл қажеттілікті қабылдауға қаншалықты дайын? Пандемия кезіндегі тәжірибе нені көрсетті?

Медициналық қызметкерлер негізгі белсенділер болған кезде мұның бәрін төтенше жағдайда қандай көлемде және қандай сапамен экстраполяциялауға болады? Қатынастардың иерархиялық сызығы өзгере ме және ол қандай деңгейге сәйкес келеді? Карантин жағдайында жұмыс істеген кезде мейіргердің жеке қасиеттері қалай өзгереді және бұл жұмыс сапасына қалай әсер етеді? Бұл сұрақтар қазір маңызды ма? Осыған ұқсас жағдайларда тиімді және қалыпқа келтірілген жұмыс жағдайларын қалай жасауға болады?

Біз осы ұйымдардың мәртебесі мен меншік нысанына қарамастан, медициналық ұйымдардың бас және аға мейіргердің пікірін білгіміз келеді. Кез келген пікір біз үшін маңызды!


Пайдаланған әдебиеттер тізімі:

1.Rosa W.E., Schlak A.E., Rushton C.H. A blueprint for leadership during COVID-19 // Nursing Management • August 2020, DOI-10.1097/01.NUMA.0000688940.29231.6f  

2.Foster S Leadership in the time of crisis // British Journal of Nursing, Vol. 29, No. 7 https://doi.org/10.12968/bjon.2020.29.7.449

3.Hall J. Focus On Trust: Successful Leadership In Times Of Crisis // Forbas, EDITORS' PICK, Mar 22, 2020  https://www.forbes.com/sites/johnhall/2020/03/22/focus-on-trust-successful-leadership-in-times-of-crisis/#69c4e35667b0

Бөлісіңіз: